By Przewodnik krok po kroku. Pergola to element architektury ogrodu, znany już w średniowieczu. Ażurowa konstrukcja, zazwyczaj wykonana z drewna, pełni nie tylko funkcje dekoracyjne – stanowi również osłonę przed słońcem w upalne dni lata czy deszczem, który daje się we znaki jesienią. Składa się przeważnie z rzędów słupów wypełnionych kratownicą lub belkami, po których z czasem pną się rośliny, tworząc niezwykłą scenerię dla chwil spędzonych na tarasie.
Chociaż konstrukcja na pierwszy rzut oka wydaje się trudna i pracochłonna, to w rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie! Co więcej, montaż własnoręczny może okazać się znacznie tańszy niż gotowe rozwiązanie, więc… do dzieła! Poniżej znajdziesz praktyczne porady dotyczące tego, jak stworzyć kameralne miejsce w swoim ogrodzie!
Czego potrzeba do zbudowania pergoli ogrodowej?
Zacznijmy od oczywistości – potrzebny jest pomysł i umiejętność konstrukcyjna! Biorąc pod uwagę, że pergolę można umieścić w dowolnym miejscu naszego ogrodu, możliwości są praktycznie nieograniczone. Pergola może stanąć w rogu działki jako oddzielna konstrukcja, albo może być przedłużeniem domu, rzucając cień na sąsiadujący z budynkiem taras, na którym znajduje się nasz ulubiony fotel bujany.
Do jej wykonania niezbędne są podstawowe narzędzia, takie jak metalowe wkręty, wkrętarka, poziomica czy pędzle do nakładania środków ochronnych. Przyda się również ścisk stolarski, ułatwiający mocowanie poszczególnych elementów, szlifierka kątowa, a także – jeśli nie chcemy szlifować drewna ręcznie za pomocą papieru ściernego czy kostki – szlifierka oscylacyjna lub taśmowa. Najważniejszymi elementami pergoli są listwy oraz słupki z wybranego rodzaju drewna oraz odpowiednio dobrane impregnaty i preparaty gruntujące.
Jakie drewno wybrać i jak je przygotować?
Pergolę ogrodową można zbudować z niemal każdego gatunku drewna – od rodzimych odmian, po egzotyczne jatoby czy tek, które zalicza się do najbardziej kosztownych propozycji. Najczęściej stosuje się robinię, której drewno jest bardzo odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, ale można też wybrać twardsze gatunki dębu lub buku, czy miękką – a zarazem najtańszą spośród wszystkich dostępnych rozwiązań – sosnę.
Bez względu na wybrany materiał, kluczowa jest właściwa obróbka surowca i jego impregnacja – pozwoli to chronić pergolę przed szkodliwymi owadami, grzybami, pleśnią, promieniowaniem UV czy wahaniem temperatury. W tym celu stosuje się preparaty takie jak lakiery, lakierobejce, pokosty, impregnaty czy oleje, dobrane zarówno do rodzaju drewna, jak i oczekiwanych efektów.
Budowa pergoli rozpoczyna się od przygotowania drewna. Proces ten obejmuje wyszlifowanie słupków i listewek ręcznie lub za pomocą szlifierki taśmowej lub oscylacyjnej. Następnie należy dokładnie oczyścić materiał z kurzu i pyłu. Warto użyć do tego miękkiej zmiotki albo odkurzacza z końcówką, która nie uszkodzi podłoża. Po wygładzeniu i usunięciu pyłu, kolejnym krokiem jest odtłuszczenie – najlepiej przy użyciu benzyny ekstrakcyjnej – oraz aplikacja środka ochronnego.
Najpierw warto zagruntować deski impregnatem ochronnym.
Jego zadaniem jest wzmocnienie struktury drewna, dzięki czemu pergola – narażona na niekorzystne czynniki biologiczne – będzie chroniona przed rozkładem, działaniem wody, grzybami pleśniowymi, owadami czy sinizną.
Następnym krokiem jest nałożenie za pomocą pędzla warstwy nawierzchniowej w wybranym kolorze, która dzięki odpowiednim właściwościom ochroni powierzchnię przed wilgocią oraz intensywnym nasłonecznieniem i blaknięciem. Odcień wpłynie na nastrój na tarasie. Jeśli pragniemy stworzyć kameralną przestrzeń w stylu śródziemnomorskim, postawmy na bielone deski. Natomiast, gdy chcemy wykreować nostalgiczny klimat kolonialny, z eklektycznym miszmaszem, wybierzmy ciemne barwy, które spotęgują wrażenie naturalności – podobna kolorystyka będzie motywem przewodnim w aranżacjach skandynawskich czy nowoczesnych.
Jakie drewno wybrać i jak je przygotować?
Pergolę ogrodową można zbudować z niemal każdego gatunku drewna – od rodzimych odmian, po egzotyczne jatoby czy tek, które zalicza się do najbardziej kosztownych propozycji. Najczęściej stosuje się robinię, której drewno jest bardzo odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, ale można też wybrać twardsze gatunki dębu lub buku, czy miękką – a zarazem najtańszą spośród wszystkich dostępnych rozwiązań – sosnę.
Bez względu na wybrany materiał, kluczowa jest właściwa obróbka surowca i jego impregnacja – pozwoli to chronić pergolę przed szkodliwymi owadami, grzybami, pleśnią, promieniowaniem UV czy wahaniem temperatury. W tym celu stosuje się preparaty takie jak lakiery, lakierobejce, pokosty, impregnaty czy oleje, dobrane zarówno do rodzaju drewna, jak i oczekiwanych efektów.
Budowa pergoli rozpoczyna się od przygotowania drewna.
Proces ten obejmuje wyszlifowanie słupków i listewek ręcznie lub za pomocą szlifierki taśmowej lub oscylacyjnej. Następnie należy dokładnie oczyścić materiał z kurzu i pyłu. Warto użyć do tego miękkiej zmiotki albo odkurzacza z końcówką, która nie uszkodzi podłoża. Po wygładzeniu i usunięciu pyłu, kolejnym krokiem jest odtłuszczenie – najlepiej przy użyciu benzyny ekstrakcyjnej – oraz aplikacja środka ochronnego.
Najpierw warto zagruntować deski impregnatem ochronnym. Jego zadaniem jest wzmocnienie struktury drewna, dzięki czemu pergola – narażona na niekorzystne czynniki biologiczne – będzie chroniona przed rozkładem, działaniem wody, grzybami pleśniowymi, owadami czy sinizną.
Następnym krokiem jest nałożenie za pomocą pędzla warstwy nawierzchniowej w wybranym kolorze, która dzięki odpowiednim właściwościom ochroni powierzchnię przed wilgocią oraz intensywnym nasłonecznieniem i blaknięciem. Odcień wpłynie na nastrój na tarasie. Jeśli pragniemy stworzyć kameralną przestrzeń w stylu śródziemnomorskim, postawmy na bielone deski. Natomiast, gdy chcemy wykreować nostalgiczny klimat kolonialny, z eklektycznym miszmaszem, wybierzmy ciemne barwy, które spotęgują wrażenie naturalności – podobna kolorystyka będzie motywem przewodnim w aranżacjach skandynawskich czy nowoczesnych.
Od czego zacząć montaż pergoli?
Konstrukcji drewnianych nie powinno się umieszczać bezpośrednio na ziemi, dlatego najlepiej albo użyć wcześniej wylanego fundamentu oraz płaskowników, albo nabyć metalowe kotwy mocujące, pamiętając o równym wypoziomowaniu po ich osadzeniu. Aby zapewnić większą stabilność pionowych filarów podczas montażu, można je podpierać belkami. Po zamontowaniu głównych słupów równolegle do siebie, w odległości około 1,5 m, przystępujemy do przykręcania belek bocznych, tworzących ściany oraz daszek.
Długie listwy boczne mocujemy do pionowych słupów, zachowując między nimi równy odstęp. Dla pełnej precyzji pomiarów warto użyć przedmiotu o przyjętej przez nas szerokości – np. deskę, pudełeczko czy puszkę. Pamiętajmy jedynie, że im mniejsza ta odległość, tym więcej cienia i osłony przed wiatrem uzyskamy. Jeśli pergolę mają pokryć rośliny pnące, możemy wybrać większe odstępy – wówczas, ściana zieleni otulająca konstrukcję ochroni nas przed palącymi promieniami. Aby ułatwić sobie pracę, warto również skorzystać ze ścisków stolarskich, które utrzymają drewniane elementy w odpowiednim miejscu.
Zbyt długie, wystające listwy boczne skracamy na końcowym etapie montażu za pomocą szlifierki kątowej, a krawędzie szlifujemy oraz malujemy na ten sam odcień co resztę altany. Próby skracania desek podczas prac mogą prowadzić do nieestetycznych nierówności, które zepsują końcowy efekt.
Na koniec pozostaje najprzyjemniejszy etap zadania – dekorowanie!
Relaks na świeżym powietrzu wymaga wspaniałej oprawy, którą stworzą nie tylko urok drewna czy zielone rabaty dookoła. Konstrukcję można udekorować lekkimi materiałami zamocowanymi na szczycie belek, aby taras nabrał nonszalancji i romantyczności, sprzyjającej spędzaniu czasu przy blasku księżyca. Przytulność spotęgują miękkie poduchy, które zagoszczą na wiklinowych fotelach czy masywnych siedziskach, pokrytych przyjemną w dotyku tkaniną.
Wieczorową porą klimat tworzyć będą oryginalne latarenki oraz łańcuchy z lampkami przewieszonymi nad drewnianymi belkami, a dobrą atmosferę wniosą jasne kolory jak soczysta zieleń lub błękit.
